De Kelten
De Kelten in Europa en Anatolië, vroeger en nu:
██ Hallstatt kerngebied, rond de 6e eeuw v.Chr.
██ Andere delen van Europa waar vroeger Kelten
woonden.
██ De vier overgebleven Keltische gebieden.
██ Gebieden waar thans nog een Keltische taal wordt
gesproken.
Met Kelten wordt een verzameling volkeren en stammen aangeduid die gedurende het millennium vóór
het begin van onze jaartelling en de eeuwen daarna een Keltische taal spraken. Het is dus primair een
linguïstisch begrip. Een Kelt was een spreker van een Keltische taal. Hun voorouders verspreidden zich
vanuit een kerngebied in Centraal-Europa zowel in westelijke als in oostelijke richting. Rond het begin van
onze jaartelling bevolkten Keltische stammen de Britse Eilanden, Gallië, het Iberisch Schiereiland en delen
van Midden-Europa en de Balkan.
De Keltische talen behoren tot de Indo-Europese taalfamilie. In onze tijd wordt Keltisch nog steeds gespro-
ken in Wales, Ierland, Schotland en Bretagne. Zelfs TV-programma’s worden nog steeds in die talen uitge-
zonden. Om zo’n taal te horen. (Bekijk video)
De Kelten in zuidwest Nederland
De Keltische stammen die het gebied bewoonden dat later Schouwen-Duiveland zou worden, behoorden tot
de stam van de Menapiërs (ook wel Menapen, Menapi, Lat. Menapii). Aangezien de Menapiërs geen geschre-
ven bronnen hebben achtergelaten, moet de informatie ergens anders gezocht worden. Dankzij enkele schaarse
archeologische vondsten weten we wat meer over de stam. Maar de meeste informatie krijgen we van Caesar.
In het kader van zijn persoonlijke politieke ambitie en carrière, besloot hij in 58 v.Chr. om heel Gallië te onder-
werpen. Caesar beschreef de verschillende fasen van deze veroveringen in een unieke bron, namelijk De Bello
Gallico. Zijn beeld en perceptie van de vele stammen en hun gewoonten, woongebieden, manier van leven,
worden hier geschetst. Enkele Belgische stammen, waaronder de Menapii, vormden een coalitie tegen de
Romeinse invallen. Hier vermeldt Caesar dat de Menapii met 9000 man waren, wat dus inhoudt dat ze een
redelijk grote stam vormden.
Keltische feestdagen
Het religieuze jaar was in vieren verdeeld door telkens een belangrijke overgangsdag, waarop werd feest-
gevierd, meestal meerdere dagen. Deze speelden een rol in de Keltische mythologie:
Samhain of Halloween: de vooravond van 31 oktober, als einde van het jaar en begin van het nieuwe.
Imbolc: de vooravond van 1 februari, gewijd aan de vruchtbaarheidsgodin Brigit. Mogelijk viel dit feest
later samen met de aanbidding van de zeegod Mannanan en zou het straoriên er een overblijfsel van zijn.
Beltain: de vooravond van 1 mei, ter ere van de god van leven en dood Bel.
Lugnasa of Lughnasadh: de vooravond van 1 augustus, voor de zonnegod Lugh en de viering van de
oogst.
(Bron: Wikipedia)
Voor Schouwen-Duiveland herinneren de volgende onderwerpen mogelijk aan de Kelten:
Het straoriên
Straoriên is een folkloristische gebeurtenis in de Westhoek van Schouwen. Het vindt 4 tot 6 weken voor
Pasen op een zaterdag plaats. De paarden worden weer van stal gehaald. De boeren rijden dan in optocht
naar het strand, waar de ongezadelde paarden hun voeten in zee spoelen. Tegenwoordig gaat het er iets
anders aan toe dan vroeger. (Lees verder)
Ook is er vergelijkbare folklore in andere delen van Europa. (Lees verder)
De vliedbergen.
Een vliedberg is de gebruikelijke naam voor de kunstmatige heuvels die verspreid liggen over voornamelijk
de provincie Zeeland. (Lees verder)
Enkele dialectwoorden. (Lees verder)
Enkele bodemvondsten. (Lees verder)