Adriaan van Haemstede

Adriaan van Haemstede (ook: Adriaen of Adrianus Haamstede of Haemstedius; (ca. 1525 – 1562) werd mogelijk geboren te Zierikzee. Waarschijnlijk was hij een kleinzoon van Witte van Haemstede en dus van adellijke afkomst. Hij werd beschreven als „een lanckachtig man, mager, met eenen dunnen bruynachtigen baerde, ende hebbende veel sproe-ten in syn aensicht”. Hij studeerde aan de Universiteit van Leuven en schreef er een werk over canoniek recht. In 1552 werd hij tot priester gewijd. Kort daarop sloot hij zich aan bij de gereformeerde kerk. In 1556 was hij predikant in Oost-Friesland. Van daar werd hij naar Antwerpen gestuurd, gedurende het jaar 1558 bleef hij actief in Antwerpen. Op 9 juni 1558 predikte hij in het openbaar ’op de Maere’. Dit werd een startsignaal voor nieuwe vervolgingen. Hij werkte in die tijd ook aan zijn Martelarenboek. In februari 1559 vluchtte hij vanuit Antwerpen naar Aken. In Aken stelde hij een confessie of geloofsbelijdenis op waaruit blijkt dat zijn zienswijzen meer overeenstemden met Melanchthon en Zwingli dan met Calvijn. Toch blijkt uit zijn werk dat hij bij het schrijven ervan ook Calvijns Institutio raadpleegde. Tegen mei 1559 was hij in Londen, waar de Nederlandse vluchtelingen hem tot hun predikant verkozen. In 1562 overleed hij op 37-jarige leeftijd in Friesland. Zijn boek De Gheschiedenisse ende den doodt der vromen Martelaren, die om het ghetuyghenisse des Evangeliums haer bloedt ghestort hebben, van de tyden Christi af, tot ten jare MDLIX toe, byeen vergadert op het kortste, werd voor het eerst uitgegeven in 1559. Hierin verzamelde hij verslagen over de vervolgingen van gereformeerden tot vlak voor het boek werd uitgegeven. Het werd 18 keer gedrukt.

Foto boven: Een brandstapel Foto rechts: Een herdruk uit de vorige eeuw met zo’n 1600 executies

Wilt u weten hoe het een martelaar uit Schouwen-Duiveland verging? (Lees verder)