Herman Moded

Herman Strij(c)ker of de Strijcker is vooral bekend onder zijn Hebreeuwse naam Moded, ca. 1520 - 1603 was een gereformeerd predikant in de tijd dat het calvinisme opkwam. Hij was een van de belangrijkste personen bij de groei van het calvinisme in Antwerpen vóór 1566. Moded werd geboren in een arm gezin in Zwolle. In 1550 studeerde hij te Keulen, waar hij in 1553 de titel Magister Artium verwierf. In 1555 was hij geestelijke bij het domkapittel en tevens werd hoogleraar aan de universiteit. Hij begon zich echter tegen de roomse kerk af te zetten en 'ketterse ideeën' te uiten, waardoor hij zowel uit het ambt als geestelijke werd gezet als zijn functie als hoogleraar verloor. Zijn bezwaren tegen de rooms-katholieke leer waren nog beperkt, want in 1556 droeg hij nog de mis op in de Sint-Michaëlskerk in zijn geboortestad Zwolle. In 1558 werd hij echter voor de bisschop van Utrecht George van Egmond gedaagd omdat hij het avondmaal met brood én wijn vierde. Moded vluchtte en werd hoogleraar en hofpre- dikant van koning Christiaan III van Denemarken in Kopenhagen. Na diens dood in 1559 werd hij ontslagen, en keerde Moded terug naar de Lage Landen. In 1559 werd hij gevangengenomen, maar Moded ontsnapte. Vanaf 1560 was Moded predikant van de gereformeerde kerk van Antwerpen, maar hij preekte ook geregeld in andere plaatsen, onder meer Breda. Moded speelde een grote rol bij de opkomst van het gereformeerd protestantisme in Antwerpen in die tijd. Hij was een goed spreker, en de roomsen waren zeker niet blij met hem. Hem werd gevraagd, samen met enkele anderen, een oordeel te geven over de Nederlandse Geloofs- belijdenis, die in 1560 door Guido de Brès was opgesteld. Verder stond Moded aan het begin van de hagenpreken. Hij leidde op 14 juni de mensen voor het eerst naar buiten voor een openluchtdienst, die zevenduizend mensen trok. Een plaatselijke rechter ging met getrokken degen de menigte in om Moded aan te houden, maar hij werd door de mensen met stenen bekogeld en werd hierbij ernstig gewond. Er werden nadien nog meerdere hagenpreken gehouden. Er werd ook een plakkaat uitgeschreven, die weinig indruk maakte. Op 25 maart 1567 vertrok Moded naar Engeland, waar hij derde predikant werd in de vluchtelingenkerk van Norwich. Hij nam deel aan de synode van Wezel, waar hij scriba (secretaris) was, en aan de synode van Emden (1571), waar hij verder niet op de voorgrond trad. Nadat Holland en Zeeland bevrijd waren, verbleef hij van 1572 tot 1575 in Zierikzee. In 1580 werd Moded weer gemeentepredikant en wel in Utrecht, waar hij met Pasen begon met preken. Eind 1587 werd Moded afgezet wegens ruzie. Hierna bediende hij de geheime gemeenten in Münster en Keulen. Er wordt gedacht dat hij, nadat hij geen loon meer ontving, elders middelen ging zoeken om te overleven. Hij leefde vervolgens een tijd in Zeeland. Aangenomen wordt dat hij in de notulen van de Staten van Zeeland van 29 januari 1601 wordt genoemd, waar hij een verzoek indient voor een vergoeding van zijn 45-jarig predikantschap. 18 november 1603 werd Moded begraven in de Nieuwe Kerk te Middelburg. (Bron: Wikipedia) Werken: 1. Apologie ofte verantwoordinghe Hermanni Modedt. 1567.  Hierin schrijft hij aan de Prins van Oranje dat de Heere Jezus zelf zei dat Hij niet kwam om vrede op aarde te brengen, maar het zwaard. Christenen zullen gehaat worden en de kerk van misdaad worden beschuldigd. Welnu, dat is ook zijn deel. Zijn persoon wordt van allerlei zonden beschuldigd.Maar in de volgende verantwoording zal hij die weerleggen. 2. Opdracht aan de Prins van Oranje, daarna de verantwoording. Hij begint met te stellen dat er altijd afdwalingen in de religie geweest zijn. Eerst het heidendom maar ook  in de vroege kerk. Heden ten dage onder Philippus, koning van Spanje, tiranniseert de Satan met de Roomse kerk de ware religie. Wilt u beide stukken lezen? (Lees verder) Dat niet iedereen overtuigd was van het gelijk van Moded, bewijst een gedeelte uit de Beschrijving van Zeeland, Deel I, pp.304 en 305, waar staat: “Want de kerkelyke grootheid openbaarde zich aanstonds in Herman Modet, alhier beroepen leeraar…   ’t Bewind der Abtdye…begon op den Predikstoel heftig uit te vaaren. De Prins van Oranje, dit vernomen hebbende… verklaarde dat de Heerschzucht van Modet zoo ver ging…Weshalve de Prins … best oordeelende op een zagte wijze hierin te voorzien, hem onder schijn van Verheffing van daar trok, maakende hem zijn Hofprediker…Prinses Charlotta van Bourbon noemde hem, in plaats van Modet, Immodet.” (klinkt bijna als immodest =onbescheiden)   3. Grondich bericht, van de eerste beghinselen der wederdoopsche seckten, ende wat veelderley verscheyden tacken, een yder met zijn aert ende drijuen daer wt ghesproten zijn :item van haer ydele visioenen, droomen, prophetiën ... : hier is noch by gheuoecht een grondich t'samen sprekinge ouer de voornaemste hooftstucken haerder dwalinghe.   Wilt u het gehele werk lezen? (Lees verder) 4. Tabula brevis et perspicua de sacra Domini coena.